Blik achter de poort
Het is zó bijzonder om mensen een kijkje te kunnen geven in zo’n prachtig monument waar anders de poort van gesloten blijft. Zoals in kasteel Nederhemert, een van de locaties die – buiten coronatijd – meedoet aan de Open Monumentendag. Naast mijn werk als gids en kasteelmedewerker op Ammersoyen ben ik op Nederhemert sinds de restauratie rondleidingen gaan verzorgen. Na de opening van het kasteel heb ik dat tijdens Open Monumentendag kunnen voortzetten en sinds 2015 ben ik zelfs voorzitter van de Stichting Open Monumentendag Bommelerwaard.
Al van kinds af aan heb ik ‘iets’ met kastelen. Dat begon al toen ik op de kleuterschool ‘Ons Kasteeltje’ zat, naast het kasteel van IJsselstein. Inmiddels ben ik al jaren helemaal ondergedompeld in kasteelgeschiedenis en werk ik al 20 jaar op kasteel Ammersoyen. Eerst alleen als gids, daarna als kasteelmedewerker, met een heel team van gidsen en rondleiders onder mij die ik ook opleid. Sinds de restauratie van kasteel Nederhemert heb ik me daar ook over mogen ontfermen. Ik heb zelfs in de tijd dat het gerestaureerd werd samen met een collega een tijd lang de sleutel van het kasteel op zak gehad. Toen was dat echt ‘mijn kasteel’! Heel bijzonder, want als kind stond ik er al aan het hek naar de Doornroosje-achtige ruïne te kijken. Nederhemert heb ik helemaal zien opbouwen, van ruïne tot weer compleet kasteel. Het was dus alleen maar logisch dat ik na de opening in 2005 de openstellingen voor Open Monumentendag daar bleef regelen.
Coördinatie openstellingen
Mijn rol als voorzitter van de Stichting Open Monumentendag Bommelerwaard is daar nu bijgekomen. Dat betekent dat ik jaarlijks de openstellingen van alle monumenten in de twee Bommelerwaard-gemeenten coördineer. We zijn met een groepje het hele jaar door bezig contacten te leggen met eigenaren of beheerders van een monumentenpand die dit willen openstellen. We bespreken het landelijke thema en welke gebouwen we op wat voor manier kunnen openstellen. Voor Nederhemert organiseer ik dan ook de hele dag. Ik benader jaarlijks vrijwilligers of ze willen helpen, doe de PR, houd contact met de verhuurder en natuurlijk met GLK zelf. Het weekend ervoor moet ik zorgen dat alle spullen aanwezig zijn, van folders tot vlaggen, op de dag zelf leid ik alles in goede banen en geef zelf ook rondleidingen.
Persoonlijke verhalen
Helaas zijn de openstellingen vanwege corona dit jaar nog steeds beperkt. Omdat het op Nederhemert allemaal kleine ruimtes zijn, kunnen we dit jaar weer niet open. Sinds de opening zijn er al zo’n 10.000 mensen binnen geweest. Vorig jaar hebben we daarom als alternatief een film gemaakt, om mensen toch een kijkje binnen te laten nemen. Natuurlijk is dat anders, want je hoort dan niet de vragen en verhalen van mensen zelf. En die zijn nu júíst zo leuk! Dan hoor je bijvoorbeeld “Mijn oma werkte hier als huishoudster” of “Mijn opa was jachtopziener.” Deze anekdotes probeer ik weer te verwerken in mijn verhaal en ik geef ze ook aan de vrijwilligers door. Daar wordt ons verhaal alleen maar interessanter van.
Ik zeg altijd dat we mensen ‘helpen kijken’. Op Nederhemert zit het verhaal heel erg ‘in de muren’. Het is zo mooi gerestaureerd, met veel zichtbare bouwsporen. Elk spijkertje en brandspoor gaat leven als je daar als gids wat over vertelt. Mensen pakken veel meer op dan uit een boekje of met een QR-code, je krijgt veel meer interactie. Natuurlijk is er altijd nog wel iets te verbeteren. Zo zou ik graag de bezoekers op Nederhemert in de toekomst wat beter spreiden. Het helpt al dat de kerk op het Eiland – waar onder meer mooie grafmonumenten te zien zijn en rouwborden van families die in het kasteel woonden – tegenwoordig ook meedoet. Dan kun je mensen wat beter over de twee locaties verdelen. Op landgoed Brakel organiseert de Stichting Open Monumentendag dit jaar een buitenactiviteit en natuurlijk is kasteel Ammersoyen gewoon open.
Kijk hier voor een overzicht van alle locaties die meedoen met Open Monumentendag.
In de ban van draken
Ik doe dit alles naast mijn fulltime werk als basisschooldocent, en dat geeft een mooie wisselwerking. Natuurlijk heb ik al mijn klassen in de afgelopen 20 jaar wel op Ammersoyen rondgeleid door ‘het kasteel van de meester’! Behalve publieksbegeleiding doe ik ook het educatiegedeelte op Ammersoyen. Samen met een collega heb ik ‘drakologie’ bedacht; een drakencursus voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Ik ben dan drakenprofessor en vertel over verschillende soorten draken, waar ze van leven en wat ze met kastelen te maken hebben. Kinderen zoeken pootafdrukken en slijmsporen, en ouders krijgen over de achterliggende mythologie en legendes te horen. De cursus is inmiddels op 3 GLK-kastelen te volgen: Ammersoyen, Doorwerth en Hernen. Ontzettend leuk om te doen en kinderen raken helemaal in de ban van draken!
