Borkense Baan en Veenhuis
Ontdek Borkense Baan en Veenhuis
Ooit liep hier het spoorlijntje tussen Winterswijk en Borken (D). Inmiddels is het een bijzonder natuurgebied geworden. Langs het verlaten tracé liggen bos- en heidegebiedjes met hier en daar poelen en vennen.
Natuur
De voormalige spoorbaan is 4 kilometer lang en vormt een groene verbinding tussen verspreid liggende bosjes in de omgeving. Op de stenige ondergrond en het zanderige talud groeien speciale plantensoorten en er leven verschillende diersoorten. De poelen in het gebied zijn volgelopen zand- en kiezelgroeven waar ooit het materiaal voor de spoorbaan werd gedolven. Ook dat is nu leefgebied voor bijzondere planten en dieren.
Planten
Op de schrale bodem van de spoorbaan groeien bijzondere plantensoorten. Ook rond de vennetjes en in de bosgebieden zijn bijzondere planten te vinden.
Soms ziet de spoorbaan geel van de bloeiende brem. Op natte delen bij de greppels groeit dotterbloem en adderwortel. Langs de oevers van de watertjes drijven pollen van veenmos met waternavel, holpijp, veenpluis en duizendknoopfonteinkruid. Aan de zuidkant van het grootste ven staat een ongeveer 140 jaar oude grove den. Deze den is het dikste exemplaar op onze terreinen.
Schraal grasland
Ook de schrale graslandjes langs de spoorbaan zijn soortenrijk. Hier groeien gevlekte orchis, moeraskartelblad, vetblad en zonnedauw. In een van de poelen groeit het vleesetende waterplantje gewoon blaasjeskruid. Dat vangt met vangblaasjes watervlooien en ander zoetwaterplankton.
Veenhuis
In dit kleinschalige landschap zien we een afwisseling van bosjes, hakhout en natuurgraslanden met hier en daar een pluk hei. Het maakte vroeger onderdeel uit van een groot heidegebied. Dat werd rond 1900 ontgonnen en gedeeltelijk ingeplant met grove den. Het is inmiddels uitgegroeid tot een afwisselend half natuurlijk landschap.
Locatie & voorzieningen
Locatie
Veenweg
7107 Kotten, Woold
Regio Achterhoek – Gemeente Winterswijk
Verworven 1981 – Oppervlakte 47 ha
In het gebied tussen Winterswijk en de Duitse grens liggen veel aangegeven wandel- en fietsroutes. Het ‘Kommiezenpad’ volgt oude smokkelpaden in het Duitse deel van het gebied.
Voorzieningen
-
Wandelen
-
Fietsen
Geschiedenis
Het woeste grensgebied met Duitsland is altijd een rumoerig gebied geweest. In het landschap zijn de sporen van oorlogen en schermutselingen nog te zien.
Sikkings Landwehr
Dwars op de Borkense Baan ligt een ‘landweer’, een dubbele zandwal die als verdediging werd opgeworpen. Deze zandwal is bekend als Sikkings Landwehr. Het is waarschijnlijk een veldversterking uit de Tachtigjarige Oorlog. In het gebied rond Winterswijk zijn nog veel landweren, schansen en wallen te vinden.
Spoorlijn
Het spoorlijntje tussen Winterswijk en het Duitse Borken is tussen 1870 en 1880 aangelegd. Het enkelspoor diende als goederenverbinding tussen de havens van Groningen en Friesland met de Duitse industriegebieden. Na 1960 werd het spoor nauwelijks nog gebruikt, en in 1975 werd de lijn opgeheven.
Cultuurhistorie
Het spoor werd bij het 150-jarig bestaan van de NS geschonken aan Natuurmonumenten (2,4 kilometer) en Geldersch Landschap & Kasteelen (1,6 kilometer). In het gedeelte van GLK zijn de bielzen en de rails blijven liggen. Ze vormen een herinnering aan de cultuurhistorie van het gebied.
