Over open en gesloten deuren
De deuren zijn soms ware pronkstukjes en bijzondere creaties die de moeite waard zijn om even bij stil te staan. Als je een momentje hebt, leidt GLK je langs enkele hoogtepunten uit haar deurenbestand. Niet alleen van onze kastelen maar nog veel meer mooie gebouwen die we in beheer hebben.
Stempel achterlaten in het trappenhuis
Wie de deuren in het trappenhuis van Ammersoyen opent, kan niet om het fraaie staaltje versierkunst van Arthur baron de Woelmont heen. Toen hij in 1856 op 30-jarige leeftijd heer van Ammersoyen werd, liet hij zijn kasteel moderniseren en versieren met kleuren en vormen uit de middeleeuwen. Zo ook dit portaal. De blauw/groen gekleurde neogotische vierpassen decoreren de deurposten. Boven de beide deuren liet hij zijn familiewapen schilderen met zijn wapenspreuk `Arte et Marte’ (‘Kunde en Strijd‘). Zo heeft deze illustere kasteelbewoner zijn persoonlijke stempel op het kasteel gedrukt.
Een deur in een deur
Een poort is er niet alleen maar voor inkomend en uitkomend verkeer. Tegelijkertijd houdt het ongenode gasten buiten de deur. Dit is prachtig te zien op middeleeuws kasteel Hernen waar een kloek exemplaar sinds 1555 haar functie vervuld. Het gaat om dikke houten poortdeuren met een smeedijzeren slot die aan de achterzijde ook nog eens vergrendeld zijn met een zware balk. In één helft van deze poort is een kleinere deur gemaakt die apart geopend en gesloten kan worden. Door het kleine, met tralies beschermde luikje, kan worden verkend of er goed volk voor de deur staat.
Verstopt achter het behang
Bij hele bijzondere gelegenheden werden de deuren van een pronkbuffet op kasteel Cannenburch geopend. In het buffet in de eetkamer staat Chinees porselein en glaswerk. Het zijn kostbaarheden om mee te pronken, zeker bij een feestelijk diner en de ontvangst van belangrijke gasten. Na afloop werden de deuren weer gesloten. Omdat de deuren zijn bespannen met dezelfde stof als het behang, vallen ze in gesloten toestand nauwelijks op, alsof er niets te pronken valt.
Verborgen techniek
Het echtpaar Van der Borch-Voûte zorgde rond 1926 voor vernieuwing op huis Verwolde. Daartoe behoorde het aanleggen van elektra, stromend water, centrale verwarming, telefoon en zowaar een personenlift van de prestigieuze leverancier Stigler. De eerste klant van deze liftenbouwer uit Milaan was het Grand Hotel Costanzi in Rome. Daarna volgden vele exemplaren die wereldwijd werden geleverd aan luxe hotels, banken en warenhuizen. Daar behoort huis Verwolde ook toe. Weggewerkt achter een `normale’ gangdeur, is de cabine te vinden, die op zijn beurt weer is voorzien van schuifdeuren. Ondertussen is dit stukje moderniteit weer antiek; slechts enkele originele Stigler liften hebben de tand des tijds weten te weerstaan.
Achterhoekse pronk
In de Achterhoek loopt men normaal gesproken achterom terwijl men luidkeels ‘Volk!’ roept. Aanbellen hoort daar niet bij. Toch hebben veel van de Achterhoekse boerderijen, en zeker die van de scholtenboeren, prachtige voordeuren. Zo ook deze voordeur van een boerderij bij Winterswijk uit 1859. De deur straalt aanzien uit en lijkt meer op een deur van een stadswoning dan die van een boerenbedrijf. Het is waarschijnlijk dat de deur alleen op hoogtijdagen of door belangrijke gasten werd gebruikt. De oorspronkelijke bewoners, Willem Lemkamp en zijn vrouw Johanna Bennink, zullen in het dagelijks leven de deuren hebben gebruikt die toegang gaven tot de deel waar de koeien stonden. Leven en werken waren immers georiënteerd op het agrarisch bedrijf. De voorkant was er voor de sier en het aanzien.
Een kleurrijk juweeltje in het park van kasteel Rosendael
Deze rijk versierde deur in meerdere tinten blauw, roodbruin en goud, bevindt zich in de theekoepel in het park van kasteel Rosendael die circa 1725 werd gebouwd voor het echtpaar Torck – Van Hoorn. Kunstenaars als Daniël Marot en Abraham de Lairesse waren daarbij betrokken. Al in de 18e eeuw roemden bezoekers het `konstig schilderwerk en vergulde lofwerk’. In 2002 is de theekoepel gerestaureerd. Een minutieus project waarbij het schilderwerk is behandeld als ware het een schilderij: alles wat origineel is, is behouden en alleen waar de verf ontbrak, is deze zorgvuldig opnieuw aangebracht om het beeld te herstellen. De theekoepel met deze deur is een topstuk van nationaal belang!
V&D van Staverden
Kanten gordijntjes, die met punaises voor de ramen zijn geprikt, voorkomen inkijk in het vroegere kruidenierswinkeltje op landgoed Staverden. Toch zal de deur vaak `los’ zijn geweest; iedereen uit de omgeving wist immers dat je hier bij boerderij Kerkzicht altijd voor van alles en nog wat terecht kon, inclusief een goed gesprek en een kop koffie. Het winkeltje kreeg niet voor niets de bijnaam `V&D van Staverden’. Ondertussen is boerderij Kerkzicht particulier bewoond, Het winkeltje is nog geheel ingericht zoals de laatste uitbaatster het achterliet, inclusief de reclames voor wasmiddelen op de deur.
De poorten gaan open
Je staat niet graag voor dichte deuren. Dat komt goed uit, want al onze kastelen openen dit jaar voor het eerst ook in de winter hun deuren. Wanneer ze dat precies doen, zie je op glk.nl/kastelen.
