Kasteel Wisch
Aan de groene rand van Terborg vormt het opvallende, witte kasteel Wisch een bijzonder geheel met het omringende park. Het kasteel omvat een geschiedenis van maar liefst acht eeuwen en heeft een opmerkelijke plattegrond met aaneengeschakelde gebouwen. De unieke L-vorm van het complex werd echter geweld aangedaan toen het hoofdgebouw en de torens in 1944 zware oorlogsschade opliepen. Gelukkig kon het hoofdgebouw in 1957 aan Geldersche Kasteelen worden overgedragen, waarna een ingrijpende restauratie mogelijk werd en het kasteel voor de toekomst kon worden veiliggesteld.
Kasteel Wisch in hoogtijdagen
De eerste vermelding van het huis Wisch stamt uit 1285, al werden de ‘Heren van Wisch’ zelfs al eerder genoemd, in 1207. Destijds stond het huis vermoedelijk aan de overzijde van de Oude IJssel. Een eeuw later werd het bezit opgedeeld tussen twee neven Van Wisch. Twee huizen stonden toen vlak naast elkaar op het terrein van het huidige huis. Nadat de graven Van den Bergh en Van Limburg Stirum de twee afzonderlijke huizen een tijd lang in bezit hadden, kwamen ze in 1644 weer in één hand. In 1648 volgde de herbouw van het hoofdhuis.
Toen de familie Van Schuylenburch het huis in 1849 kocht, werden ook de gronden samengevoegd. Het huidige huis heeft een ongebruikelijke plattegrond. Het is een L-vormig complex met een aaneenschakeling van een hoofdgebouw, een langwerpige dienstvleugel en drie torens. Ze zijn gebouwd in de 15de tot en met de 18de eeuw, met de 15de-eeuwse ronde toren als oudste onderdeel. Tot in de 19de eeuw is het kasteel nog regelmatig verbouwd.
Kasteel Wisch in verval
Net als vele huidige GLK-eigendommen ontkwam ook kasteel Wisch niet aan de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog. Twee bombardementen richtten er in 1944 zware oorlogsschade aan. Vooral het hoofdgebouw en de torens bleven hierdoor ernstig gehavend achter. Na de oorlog begon de eigenaar van het complex, de familie Vegelin van Claerbergen, direct met het herstel. Als eerste was de lange dienstvleugel aan de beurt. Het hoofdgebouw en de 15de-eeuwse ronde toren met het aangrenzende deel van het dienstgebouw konden pas worden aangepakt nadat deze in 1957 via een bijzondere constructie van eeuwigdurende erfpacht waren overgedragen aan Geldersche Kasteelen. De rest van het complex bleef in bezit van de familie Vegelin van Claerbergen.
Schijnvoegen
Na de overdracht vond van 1957 tot 1961 een ingrijpende restauratie plaats onder leiding van architect E.A. Canneman. Hierbij werkten Geldersche Kasteelen en de architect nauw samen. Zo werd onder meer de indeling van de vertrekken en interieurs aangepast en werd het huis aan de noordzijde verkleind. Ook werd de zeskantige traptoren herbouwd en kreeg het huis een nieuw portaal en nieuwe vensters met roedeverdeling in 18de-eeuwse stijl. Een noemenswaardig detail zijn de schijnvoegen op de torens van het kasteel die bij de restauratie weer zijn teruggebracht. Deze geschilderde voegen geven een bijzonder effect: je krijgt hierdoor het idee alsof de toren is opgebouwd uit natuurstenen blokken.
Negentig procent van de vijf jaar durende restauratie werd gefinancierd met oorlogsschadesubsidie; de familie droeg zelf de rest van de kosten bij.
Kasteel Wisch vandaag de dag
Mede dankzij de zorg van Geldersch Landschap & Kasteelen staat het kasteel nu weer fier te pronken op de oostelijke oever van de Oude IJssel. Het deel van het kasteel dat GLK in erfpacht heeft, wordt nu gehuurd door de familie Vegelin van Claerbergen. Zij bewoont nog steeds het gehele complex en bezit ook het omringende landgoed. Het kasteel en het omliggende park zijn hierdoor niet opengesteld voor publiek, maar in de omgeving is het wel mogelijk een mooie wandeling te maken met zicht op het park en kasteel.
