Koloniaal erfgoed
We willen het complete verhaal van ons erfgoed vertellen en het slavernijverleden hoort daarbij. De koloniale tijd is een deel van onze geschiedenis waar we nu met een andere blik naar kijken. We verstoppen die aspecten niet. We willen ze juist zichtbaar maken voor bezoekers.
Schaduwzijde van de geschiedenis
In onze huizen en kastelen zijn sporen van ons koloniaal verleden te vinden, bijvoorbeeld op Zypendaal, Rosendael en Cannenburch. Voor GLK is het heel belangrijk om eerst de geschiedenis van ons erfgoed te kennen, voordat we er mee naar buiten treden. Het lastige is dat wij beperkte middelen hebben om zelf onderzoek te doen, dus werken we samen met andere organisaties en sporen we onderzoekers aan om dat te doen. De (sporen van) verhalen die zijn blootgelegd delen we met publiek door ze te integreren in onze publiekspresentaties, rondleidingen en communicatie, zoals op deze pagina.
Kasteel Cannenburch
De kleine Housard?
Anna Margaretha van Renesse, vrouwe van kasteel Cannenburch, staat op dit schilderij afgebeeld met een zwart jongetje dat gedienstig naar haar opkijkt. De jongen is gekleed in de kleuren van het familiewapen Van Isendoorn en heeft een metalen band om de hals. Lange tijd dachten we dat dit kind `le petit Housard’ werd genoemd. Zo noteert Anna Margaretha in haar kasboek: ‘Le petit Housard qui eux le malheur d’ etre noire‘’. Ofwel: de kleine Housard die de pech heeft zwart te zijn.
Meer onderzoek leverde in dit geval helaas steeds minder informatie over het jongetje op. Hij zou in 1749 op het kasteel zijn geweest, maar het portret is waarschijnlijk ouder dan 1749 waardoor ook de verwijzing naar ‘le petit housard’ op losse schroeven kwam te staan. En staat er wel noire (zwart) of is het noyé (verdronken)? Het priegelige handschrift is moeilijk leesbaar.
Wat weten we dan wel over het jonge kind? Wie was hij? Hoe belandde hij in het huishouden van de familie Van Isendoorn? Wat is zijn verhaal? Vooralsnog moeten we hiernaar gissen en het invullen op basis van algemene informatie over Afrikaanse kinderen die terecht kwamen in huishoudens van de elite. Zoals Quaco op Rosendael.
Kasteel Rosendael
Quaco
Quaco is de hoofdpersoon in het eerste stripverhaal over het Nederlandse slavernijverleden. Hij heeft echt bestaan. Omstreeks 1770 werd hij als (ongeveer) achtjarige jongen ontvoerd in Guinee en als slaaf verscheept naar Suriname. De Schots-Nederlandse kapitein Stedman nam hem in 1777 mee naar Bergen op Zoom waar Quaco zijn vrijheid verkreeg. In 1780 kwam hij in dienst bij de familie Torck van Rosendael, die hem ‘swarte Willem’ noemde. De naam Willem is ook terug te vinden in de doopvermelding van Quaco. Op 13 november 1785 is Quaco gedoopt in de kerk van Rosendael, vlak naast het kasteel. Bij zijn doop krijgt hij de naam: Willem Stedman of Stidtman. Hij werkte twaalf jaar op kasteel Rosendael. Nadat hij daar om onduidelijke redenen werd weggestuurd, monsterde hij aan op een VOC-schip naar Batavia.
Huis Zypendaal
Anna van Vossenberg
De geschiedenis van Anna is verweven met die van de Arnhemse regentenfamilie Brantsen. Zij waren mede-eigenaar van verschillende plantages in Suriname, waaronder de plantage Vossenburg waar Anna in slavernij is geboren. In 1727 kwam Anna naar Nederland. Ze ging bij de Brantsens in de Bakkerstraat wonen. Het ligt voor de hand dat zij geregeld op Zypendaal kwam, waar een broer en zus woonden van de familie waarvoor zij werkte. Anna verkreeg haar vrijheid, maar bleef wel tot haar overlijden bij de Brantsens in dienst.
