Samenwerking start met aanplant wijngaard
Op 4 juni zijn in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem de eerste wijnstokken geplant van wat op termijn een ommuurde biologische wijngaard wordt. Hiermee gaan Geldersch Landschap & Kasteelen en het Nederlands Openluchtmuseum een duurzame samenwerking aan om kennis uit te wisselen en de geschiedenis van de wijnbouw in Nederland tastbaar te maken voor publiek, met een duidelijke verbinding naar het heden.
Wijnbouw door de eeuwen heen
Wijn is een onderwerp dat velen aanspreekt. Maar wat niet iedereen weet is dat de wijnbouw in Nederland vele eeuwen terug gaat. Ook op onze landgoederen vonden we bewijzen van wijnbouw. Al in 1390 worden wijngaarden vermeld in de rekeningen van kasteel Rosendael, het favoriete verblijf van de hertogen van Gelre. En ook de vermaarde veldheer Maarten van Rossem liet in de 16e eeuw een wijngaard aanleggen bij zijn kasteel Cannenburch.
Tijdens en na de kleine ijstijd (eind 16e-begin 19e eeuw) was het grotendeels gedaan met de wijnbouw in Nederland. Er werden nog wel druiven in kassen aangeplant. Zo weten we dat rond 1800 bijvoorbeeld diverse druivenrassen aanwezig waren op Neerijnen in het rivierengebied.
Vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw is wijnbouw terug op Nederlandse bodem. Door de lange afwezigheid is onze wijnbouwtraditie relatief jong en niet gebaseerd op een historische ideologie. De Nederlandse wijnbouwers kiezen pragmatisch voor druivenrassen die het best gedijen in Nederland en zetten in op duurzaam bodemgebruik.
Landgoed Mariendaal
Tegenwoordig bevindt zich op onze gronden bij Mariëndaal het Wijngoed Mariendaal. In de middeleeuwen stond daar het klooster Marienborn, dat bekend werd als het klooster waar begin 15e eeuw het gebedenboek van hertogin Maria van Gelre geschreven is. Een interessante gedachte is dat op de plek waar je nu een prachtige wijngaard vindt, ook door de middeleeuwse kloosterlingen aan wijnbouw werd gedaan. Hier zijn tot nu toe echter nog geen harde bewijzen voor gevonden.
Op Wijngoed Mariëndaal wordt biologische wijnbouw bedreven. De wijnrank is een diepwortelend gewas die op zoek gaat naar grondwater en regenval beschikbaar houdt voor de bodembedekkers. Besproeien met bijvoorbeeld oppervlaktewater is tijdens drogere periodes niet noodzakelijk. De permanente bodemvergroening draagt bij aan het stabiliseren van de waterhuishouding in de bodem en helpt verdroging van de grond tegen te gaan. Het gaat erosie tegen en verlaagt de bodemtemperatuur aanmerkelijk. De vergroening gaat ook verdamping van het regenwater tegen en houdt het bodemleven actief zodat een gezonde bodemdiversiteit in stand wordt gehouden. Biologische wijnbouwers spreken van een goede balans tussen de bodemelementen grond, water en lucht.
Henk Oost van Wijngoed Mariëndaal en initiatiefnemer van het project in het Openluchtmuseum: “We hebben hier gekozen voor de souvignier gris, die sinds de jaren 80 van de twintigste eeuw in Nederland wordt aangeplant. In eerste instantie vijftig stokken, die op een hedendaagse manier worden geplant. Dat wordt in de komende periode langzaam uitgebreid. Ook gaan we nog een stenen muur bouwen waar op klassieke wijze wijndruiven tegenaan worden gezet zoals dat al in de middeleeuwen in dit gebied gebruikelijk was. Naast hedendaagse methodes gaan we ook klassieke wijnbouwmethodes in beeld brengen. Naar verwachting worden in 2023 de eerste mousserende wijnen uit het Openluchtmuseum geproduceerd.”
