Bijen

Mensen houden al eeuwenlang bijen om honing te produceren voor menselijke consumptie. Vergelijkbaar met landbouwdieren (vee) zijn wilde bijen door de eeuwen heen gedomesticeerd. We noemen dit ‘honingbijen’. Bijenkasten worden op bloem- en bloesemrijke plekken geplaatst, zodat de bijenvolken voldoende nectar kunnen verzamelen. Met name op de heide is dat al een lang bestaand fenomeen, dat ook cultuurhistorisch waardevol is.

Achteruitgang wilde bijen

In Nederland komen ca. 350 soorten wilde bijen (incl. hommels) voor. Met veel van die bijen gaat het al decennia lang niet goed. Dit komt doordat:

• Veel bloemrijke graslanden vervangen zijn door soortenarme raaigrasvelden;
• Er steeds minder landschapselementen zijn en de overgebleven elementen vaak verruigd zijn;
• Op zandgronden de rijkdom aan bloemsoorten achteruit gaat door stikstofdepositie;
• Er minder open bodem is, die veel bijensoorten nodig hebben om te nestelen.

In het algemeen geldt dat soorten die gespecialiseerd zijn op één of enkele plantensoorten het moeilijker hebben dan minder kieskeurige soorten.

Concurrentie honingbijen met wilde bijen

Als er in het leefgebied van bijen beperkt voedselaanbod is, leidt de plaatsing van bijenkasten tot concurrentie tussen wilde bijen en honingbijen. Bij voedselgebrek kan een imker honingbijen bijvoeren maar voor wilde bijen geldt dat niet.

Uit onderzoek blijkt dat de hoeveelheid bijenkasten en de afstand van de bijenkasten tot de wilde bijenpopulaties bepalend zijn voor de grootte van de concurrentie. De kunst is dan ook om een goede balans te vinden tussen het plaatsen van bijenkasten en de bescherming van de wilde bijen. 

Bescherming van de wilde bij

GLK hanteert een twee-sporenbeleid ter bescherming van de wilde bij:

1. Vergroten van het voedselaanbod door het verbeteren van de kwaliteit van onze natuurterreinen. Voorbeelden zijn goed graslandbeheer gericht op bloemenrijkdom en de aanplant van inheemse bomen en struiken.
2. Verminderen van de concurrentie van honingbijen door het beperken van de dichtheid van bijenkasten conform de richtlijnen van EIS (het kenniscentrum insecten en andere ongewervelden). Bijenhouders krijgen via lokale bijenverenigingen waarmee GLK samenwerkt toestemming voor het plaatsen van kasten op onze terreinen. Na afloop van de toestemmingstermijn wordt opnieuw bezien of plaatsing van kasten op die locatie nog past.