Koloniaal en slavernijverleden
De ontdekking van de Nieuwe Wereld eind 15e eeuw was het begin van de expansie van Europese cultuur over de hele wereld. In het voetspoor van de Portugezen vestigden andere landen zich in Amerika, Azië en Afrika en legden beslag op het land om zakelijke ondernemingen op te zetten. De belangen van de lokale bevolking speelden daarbij geen rol. Zij werden vooral beschouwd als goedkope arbeidskrachten. Wanneer extra werkkrachten gewenst waren, werden mensen in Afrika gekocht en vervoerd naar de ondernemingen en plantages overzee.
Nederland heeft vanaf de oprichting van de West Indische Compagnie in 1621 tot de afschaffing van de slavernij in 1863 een belangrijke rol gespeeld als kolonisator en in de slavenhandel. In de negentiende eeuw begon men de onmenselijkheid daarvan ter discussie te stellen. Tot dat moment waren de opbrengsten uit de koloniën en de daarmee verworven rijkdom een belangrijke factor bij het landsbestuur en een stimulans voor investeringen. De op die wijze vergaarde rijkdom werd trots getoond.
Verfraaiing en bouw
Grachtenhuizen, maar ook buitenplaatsen, landhuizen en kastelen konden worden gebouwd of verfraaid mede dankzij de in de koloniën vergaarde inkomsten. Ook de huizen en kastelen van Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK) laten sporen zien van de koloniale geschiedenis en het slavernijverleden, zoals op Zypendaal, Rosendael, Cannenburch en Verwolde. Maar ook andere kastelen, huizen en terreinen van GLK hebben een relatie met deze duistere geschiedenis.
Onderdeel van onze geschiedenis
Van deze – tot nu toe minder belichte – onderwerpen zijn relatief weinig materiële overblijfselen bewaard gebleven, waardoor deze niet makkelijk kunnen worden getoond in onze ingerichte kastelen en huizen. GLK ziet kastelen en landhuizen niet louter als plekken van welvaart, pracht en praal. GLK wil het complete verhaal van de erfgoederen in haar bezit vertellen, dus ook de manier waarop die tot stand zijn gekomen. Dit vormt een onderdeel van onze geschiedenis waar nu met een andere blik tegenaan wordt gekeken. GLK probeert deze verhalen op een toegankelijke manier steeds meer te integreren in de presentaties. Daarvoor is meer onderzoek nodig en daarom hopen we dat onderzoekers en andere belanghebbenden belangstelling tonen voor de relatie tussen Gelderse kastelen en landhuizen en de koloniale geschiedenis en het slavernijverleden.
