Geschiedenis
Terug in de tijd
Zypendaal heet eerst ‘De Syp’. Die naam verwijst naar het water dat hier uit de grond siepelt. Het eerste buitenhuis dat hier wordt gebouwd, krijgt in 1650 de naam ‘Zypendal’.
Op de plek van het huidige huis stond in de 17e eeuw al een huis Zypendaal. In 1742 koopt Hendrik Willem Brantsen Zypendaal. Hij besluit al snel het oude huis te slopen en er een nieuwe buitenplaats te bouwen, Hendrik Viervant krijgt de opdracht voor het ontwerp van het statige huis.
Tijdens de aanleg in de jaren 1762-1764 zijn de inkomsten van de bouwheer en zijn vrouw hoger dan ooit. De opbrengst van suikerplantages in Suriname draagt bij aan de bouw van het stijlvolle huis. Op die manier is ook de geschiedenis van Zypendaal verbonden met het Nederlandse slavernijverleden.
Bijgebouwen en verbouwing
In 1867 worden het koetshuis en de oranjerie aan het huis toegevoegd. Een verbouwing van het hoofdgebouw vindt plaats in 1883. Er komt een eenvoudige toren aan de achterkant en een vestibule aan de voorkant. Verder krijgt het dak een balustrade en worden balkons toegevoegd. Rond 1900 volgt een aanbouw waarin de rode salon wordt ondergebracht. De aanbouw krijgt jaren later nog een verdieping.
Culturele bestemming
De gemeente Arnhem koopt het huis en het park in 1930. Een paar decennia later draagt de gemeente het huis en het koetshuis in 1975 in langdurige erfpacht over aan Geldersch Landschap & Kasteelen. De voorwaarde wordt daarbij gesteld dat het geheel een culturele bestemming krijgt. Na een ingrijpende restauratie wordt in 1982 de hoofdverdieping opengesteld voor publiek. In de overige ruimten is het centrale kantoor van Geldersch Landschap & Kasteelen gevestigd.
Tuin en park
De tuinen en het park zijn een mooie combinatie van de formele ‘Franse stijl’ en de romantische ‘Engelse landschapsstijl’.
De voorloper van huis Zypendaal uit 1650 was omgeven door sier- en nutstuinen. In 1720 wordt het tuinontwerp gewijzigd. Er worden grasparterres aangelegd met watervalletjes en fonteinen. Daarbij is gebruik gemaakt van de niveauverschillen in het terrein en het door sprengen gevoede stromende water.
Landschapsstijl
Een kleine eeuw later krijgt tuinarchitect Posth de opdracht voor het aanpassen van tuin en park in landschapsstijl. Hij ontwerpt de slingervijver om het huis en het grasveld met boomgroepen en paden. In 1863 zorgt de Duitse landschapsarchitect Petzold voor de uitzonderlijk mooie ruimtewerking in de tuinen.
Nieuwe tuin
De tuin tussen de oranjerie en het koetshuis is aangelegd in de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw, na de grote renovatie van het huis. De tuin bestaat uit een gazon met rozenstruiken en uit langgerekte borders met een grote variatie aan vaste planten.
